Фрапантна е теолошката префинетост и длабочината содржана во Рембрантовата слика „Откажувањето на Петар“. Ми се чини дека карактеристичното Рембрантово „играње со светлината“ во ова ремек дело на ликовната уметност го достигнува своето богомислено крешендо: скриениот контраст помеѓу живо и силно осветлениот централен дел, во кој се сместени доминантните ликови на апостолот и неговите соговорници и едвај видливиот горен десен агол, во кој се наѕира силуета на човек со врзани раце, кој одминува со поглед свртен кон центарот на сликата. Силуетата на прв поглед е незабележлива, како да не припаѓа на целата композиција. Таквата нејзина екстерионост остава впечаток дека самата ни со-набљудува во гледањето на сликата. Ние гледаме во Петар – и таа гледа во него.
Сликата дословно ја проектира внатрешната состојба на апостолот во миговите на неговото откажување од Господа. Нарушеноста на обратната перспектива е состојба на душата на христијанинот, кој без да забележи заборава на Христа, го поставува во заден план, го сведува на ниво на незабележлива силуета. Но, од друга страна, нему незабележителниот детаљ на свртеноста на Христовиот поглед кон надвор, кон оној кој заборава на Него Самиот и се откажува од Него Самиот – ја држи константата на перспективата „од Христа“. Силата со која обратната перспектива е оприсутнета кај Рембрант е зашеметувачка.
Силата моја е во нечујот, во трската што ногата моја не ќе ја прекрши
…
(отец Методиј Златанов, Багрена Самарија)
Трагизмот на богозаборавањето се состои во неговата незабележливост. Самото „заборавање“ како такво е – не-помнење, не-мислење-на, не-забележување. Христијанинот го живее својот христијански живот и во еден миг, незабележително, тој го поместува своето внимание од единственото, кое е потребно – Самиот Христос. Се јавува нешто надворешно (независно од тоа колку тоа нешто изгледа добро и исправно), што го подредува неговиот живот во Христа: служење, благочестие, добра намера – за сметка на неговото седење покрај Љубениот и едноставно – насладување (Лука 10,38-42). А во таа наслада (hedone, како што ја нарекува свети Никола Кавасила) се осмислува секое друго дејствие на Христијанинот. Тој повеќе не живее за себе, туку за Христа. Стравот и желбата исчадуваат пред неискажливиот оган на божествениот ерос: неговата волја е Христовата волја; неговата желба не е свртена кон него самиот, туку кон Христа; тој не стекнува за себе, туку за Христа – на Христа да Му биде принесено Неговото. „Он треба да расте, а јас да се смалувам“ (Јован 3,30) – во тоа се состоела единствената желба на свети Јован Крстител – „Христос да го придобие сиот народ, па сите да ги насочат своите мисли кон Него како невестата кон својот Женик – а тој да се задоволи со тоа да биде блиску до Него, да ги слуша Неговите зборови и тоа да биде платата за сиот негов подвиг: да ги слуша зборовите на Љубениот“ (Свети Никола Кавасила, Животот во Христа, V, 54). Патот, пак, до таа наслада е патот на плачот по Бога, патот на постот, молитвата и незгасливата желба (epithimia) за повторно и непрестано пребивање крај Љубениот и во Љубениот.
Да, Господи, Ти знаеш дека Те сакам! (Јован 21,16)
Христос Воскресна!
Дигитален Ареопаг 
Напишете коментар