Сè поочигледна ми станува една интелектуална напнатост, која е дел од мисловната традиција на Западниот свет, но е наполно туѓа на православниот начин на размислување (што, пак, само по себе не значи дека во традиционално-православните средини е отсутна). Станува збор за напнатоста помеѓу философијата и богословието. Не можам до крај да го опишам сопственото доживување на ваквата состојба. Можеби нејзиниот најсоодветен опис би можел да се побара во терминот „шизофренија“ (се разбира, во еден поинаков контекст од строго-психијатрискиот).
Богословието и философијата не само што можат да се гледаат како наполно изолирани науки, туку биваат противпоставени една на друга. Се разбира дека ваквата состојба на нештата потекнува уште од средновековието, во кое на Запад се воделе драматични спорови за нивната меѓусебна надреденост или подреденост. На тој начин, историјата на философијата сега веќе внимава да не зборува многу-многу за „божествените и човечките нешта“, таа се претвора во своевиден занает, чија работа е да изолира општи концепти и поими и систематски да ги претстави. Владее потполна опседнатост со прашањето за изворите кај поедини автори, или нивното влијание врз понатамошните, при што „мајсторлакот“ се содржи во тоа да се најде точниот цитат, кој еден автор го преземал од некој друг, без самиот тоа да го наведе…
Теологијата, пак, се труди да се сочува од „философските сплетки“, понекогаш до таков степен, што одбива било каква рационално основана аргументација по определени богословски прашања и користење на општоприфатените философкси алатки за таа цел (а тоа денес не е случај само на Запад). Теологијата се ограничува себеси, заборавајќи дека нејзината способност за изразување се протега од јазикот на рибарот до јазикот на философот, од јазикот на царот до јазикот на јуродивиот.
На ова не би можел да додадам ништо друго освен дека според мене единствената прифатлива база за занимавање со византиската философија останува отечката. Методите и начинот на изразување и философско артикулирање и систематизирање на материјата можат и тоа како да варираат, но фундаментот не може да се менува. Тоа е „враќањето кон отците“ за кое толку зборува Флоровски и без кое останува невозможно проникнувањето во мисловниот свет на византиските философи.
Дигитален Ареопаг 
А што правиме со прилепчанецот Акиндин, за него и те како постоеше таа спротиставеност и затоа ги отфрли методите на исихастите.
Ми се допаѓаМи се допаѓа
Секое дестаблизирање на рамнотежата помеѓу божественото и човечкото прчинува девијација. Оваа рамнотежа е воспоставена во воплотувањето на Синот Божји, а дарувана му е на човештвото во таинството на телото Христово, т.е. во Црквата и нејзиниот севкупен светотаински живот. Кога човек ќе се обиде овој живот да го сведе само на еден негов аспект, само на една негова димензија – доаѓа до спомнатата дестабилизација, која пак се рефлектира на сите планови на животот на личноста.
Диспропорцијата помеѓу интелектуалното и духовното е очигледна кај Григориј Акиндин. И тој воопшто не бил единствениот Византиец кој можел да се пофали со истиот дефект.
Сепак, она за што станува збор во текстов не е противпоставеноста за која стана збор, туку конкретна (може да се рече „институционализирана“) пројава на истата: конкретното спротивставување на нешто што се нарекува теологија и нешто што се нарекува философија.
Колку за пример – и свети Григориј Палама и Григориј Акиндин во Византија имале статус на „философи“. Како такви, тие имале конкретен спор, чиј карактер денес може да се нарече јасно „богословски“. Од друга страна, за единствени богослови на Црквата Византија ги признава само троицата светители, кои го носат името „Богослов“ – свети Јован, Григориј и Симеон. Тоа е така од причина што поимањето на философијата во византиската мисловност имало многу пошироко значење отколку денес. Во таа смисла, воопшто не е неправилно карактеризирањето за праволавната догматика како „философија според Христа“ (отец Георгиј Флоровски), или „философија на живеење според Богочовекот Христос“ (отец Јустин Поповиќ), како што не е неправилна ниту поделбата на „наша“ (христијанска) и „надворешна“ (нехристијанска) философија. При тоа, првата е дикурсивното обмислување на божествените и човечките нешта, при кое богочовечко-благодатната рамнотежа воспотавена во Христа бива поставена како негова основа; додека кај втората оваа рамнтежа во поголема или помалка мерка отсуствува.
Ми се допаѓаМи се допаѓа
Jas bi sakal samo da posocam deka filosofot Grigorija Akindin e eden od prvite makedonski filosofi roden vo Varos del od denesen Prilep. Vo pogolemiot del od literaturata toj se spomenuva kako Vizantiski filosof no sepak vo istoriskite arhivi niz svetot stoi deka toj vsusnost e Makedonski filosof a sekako toa se cuva vo tajnost!
Ми се допаѓаМи се допаѓа
Во сите меродавни студии за Григориј Акиндин се наведува дека тој потекнува од Прилеп. Се школува во Солун (во негово време еден од најголемите цинтри на византиската култура), својата „кариера“ ја гради во Константинопол – центарот на империјата. Тој е еден од најблескавите мислители на своето време, но истовремено човек со огромни кариеристички претензии и воочливо сиромашен на смирение (тоа убаво може да се забележи од неговите писма). Тој многу добро се интегрира во философските текови во престолнината, до тој степен што се отуѓува од веќе вековното македонско византиско-словенско предание на свети Климент и Наум Охридски и на нивните учители свети Кирил и Методиј (ништо невообичаено – ова се случува и денес со многумина македонски „студенти во странство“, кои набргу потоа не сакаат да слушнат за своето). Тој дури се откажува од своето семејно презиме и самиот си го дава грчкото име „Акиндин“, што значи „непогрешлив“.
Македонската православна философија и култура во контекст на средновековието е неразделна од мисловните граници на византискиот свет. Македонскиот удел во оваа култура не може и нема смисла да се негира, но уште помалку може да се гледа изолирано од неа. Во контекст на средновековието, невозможно е да се зборува за „македонска философија“, кој би била парелелна и независна во однос на „византиската философија“. Од друга страна, македонските интелектуалци, како дел од византискиот мисловен универзум, имале исклучително значење. Токму охридската школа на свети Климент е центарот кој ја одигрува најзначајната улога во културното и духовно формирање на словенските православни народи (вклучително и рускиот). Дворскиот константинополски философ Григориј Акиндин, за жал, нема ништо заедничко со наведените духовно-интелектуални текови, карактеристични за средновековна Македонија.
Ми се допаѓаМи се допаѓа