Кога јас би бил „старец“ би му го кажал следното на „кандидатот“/ „кандидатката“ (за стапување во монашки чин):
– Најди некоја работа, по можност наједноставната и лишена од „креативност“ (на пример, на шалтер во банка);
– Работејќи, моли се и стекнувај внатрешен мир, не биди злобен, не барај го своето (права, правдини и т.н.); примај секого како да е пратен од Бога и моли се за него;
– Со исклучок на парите потребни за најскромен стан и најскромна храна, давај ги сите твои пари на сиромашните – но на конретни личности, а не на „хуманитарни фондации“;
– Оди секогаш во една и иста Црква, и труди се таму навистина да бидеш од помош (не држејќи „предавања“ за духовниот живот, или за иконите, не преку „даскалствување“, туку преку „бришење на подот“ – како што советува преп. св. Серафим Саровски). Придржувај се до таквото служење и биди во потполно послушание на настојателот на парохијата;
– Не се наметнувај во служењето и не жали што „сите твои дарови не се искористени“, помагај и служи во она што е неопходно, а не таму кадешто ти сметаш дека е потребно;
– Читај и учи согласно на мерката на твоите сили, но не читај исклучително „монашка литература“, туку читај и пошироко (ова треба попрецизно да се искаже);
– Ако пријателите и познатите те викаат на гости (бидејќи ти се блиски) оди, но со „расудување“ и не често. Не задржувај се никаде повеќе од 1,5-2 часа. После тоа и најпријателската атмосфера станува штетна;
– Облекувај се апсолутно како и сите останати, но скромно. И без било какви „видливи“ ознаки на твојата посветеност на „духовниот живот“;
– Биди секогаш едноставен, светол и весел. Не ги поучувај другите. Од „духовни разговори“ и од разните „религиски“ и „црковни“ расправии бегај како од огин. Ако така постапуваш – сѐ ќе ти биде од полза…;
– Не барај „духовен старец“ или „раководител“. Ако ти е потребен ќе ти го прати Бог, и ќе ти го прати тогаш кога ќе ти биде потребен;
– Служејќи и работејќи на ваков начин 10 години (во никој случај помалку од тоа) барај од Бога одговор дали треба да продолжиш така да живееш, или е потребна некаква промена. И чекај го одговорот: тој ќе дојде и неговите знаци ќе бидат „радост и мир во Духот Свети“ (Рим. 14,17).
Oд Дневникот на отец Александар Шмеман; од изданието: Прот. Александар Шмеман, „Наш живот у Христу, Христов живот у нама, Изабране беседе, есеји, студије и одломци из дневника 1973-1983“, Београд 2007.
Дигитален Ареопаг 