Posted in Уметност, Христијанска етика и аскетика, tagged asket, askeza, blagogovenie, detski crtez, аскеза, аскет, благоговение, грев, грешник, детски цртеж, живот, изложба, исповед, кавасила, казна, лествичник, лјубов, метаноиа, метаноја, награда, надеж, подвиг, подвижник, подвижништво, појакание, преумување, gresnik, grev, heidelberg, ispoved, izlozba, kavasila, kazna, lestvicnik, ljubov, metanoia, metanoja, nadez, nagrada, религиозен страв, религиозност кај децата, света тајна, свети никола кавасила, свети јован лествичник, свето таинство, слобода, смрт, страв, страв божји, судија, суета, хајделберг, љубов, podvig, podviznik, podviznistvo, pokajanie, preumuvanje, religiozen strav, religioznost ka decata, sloboda, smrt, strav, strav bozji, sudija, sueta, sveta tajna, sveti jovan lestvicnik, sveti nikola kavasila, sveto tainstvo, zivot on Ноември 11, 2008|
Leave a Comment »
Многубројни свети отци зборуваат за три нешта кои го поттикнуваат христијанинот на подвижнички живот: стравот од вечната казна, надежта на вечното блаженство и – љубовта. Свети Јован Летвичник вели дека првите две стапала се корисни само за почетниците, но дека целта е подвизувањето поттикнато од чистата љубов кон Христа. Свети Никола Кавасила предложува еден порадикален став – тој инститира на љубовта, подвлекувајќи ја суетата на претходните две. Тука се поставува прашањето – дали двете на прв поглед спротивставени позиции можат да бида усогласени или не?
Пред некоја седмица посетив изложба во еден храм во Хајделберг насловена како: „Уменост за животот и смртта“. Прилично морбидно за излоба на детски цртежи, нели? Но насловот не е ништо во споредба со она што беше изложено. Имено, изложеното јасно ја рефлектира нездравата претстава на тие деца не само за смртта, туку и за животот, црковноста, верата, добродетелта и т.н. Освен моменти од типот „напиши го сопствениот некролог“, или разлеаните часовници по скалите на амвонот – беше изложена една црна кутија, со димензии да речеме 80х80cm, со дупка од едната страна, а однатре обложена со црн сунгер. Кутијата се корсти на следниот начин: посетителот треба да ја стави главата во дупката (до крај, за да не влегува светлина од никаде) и да остане така некое време. Цел: да види колкава темница го чека ако биде лош. Кога го видов тоа буквално ми се стемни, и тоа без да ја бутам главата кадешто не и место… (more…)
Read Full Post »
Posted in Византиска философија, За животот на Црквата, Христијанска философија, tagged akademizam, akademsko bogoslovie, citati, академизам, академско богословие, византиска философија, византиско богословие, георгиј флоровски, изразување, интелектуализам, кавасила, научно, никола кавасила, обратна перспектива, опит, опитно, препратки, причест, причестување, florovski, foerbah, fusnoti, georgij florovski, intelektualizam, izrazuvanje, kavasila, naucno, Nikola Kavasila, свети никола кавасила, систематско богословие, текст, флоровски, фоербах, фусноти, цитати, школско, школско богословие, obratna perspektiva, opit, opitno, prepratki, pricest, pricestuvanje, sistematsko bogoslovie, skolsko, skolsko bogoslovie, sveti nikola kavasila, tekst, vizantiska filosofija, vizantisko bogoslovie on Мај 27, 2008|
Leave a Comment »
Можеби ова што сега ќе го напишам ќе изгледа противречно на напишаното во претходниот текст. Сепак, го прземем тој ризик, за да не се случи некои работи да останат недоречени. „Човекот е она што го јаде“ – и колку да не би му се бендисала на Фоербах веќе широко распространетата православна интерпретација на овие негови зборови, сепак истата останува применлива како во контекстот на литургијата, така и во контекст на подвижништвото во целина. Пренесено во нашиов контекст – човекот станува она што го чита, т.е. она што интелектуално го восприема, со што интелектуално се храни (меѓу другото оваа форма на богопричестување – која отец Александар Шмеман ја нарекува „света тајна на словото“ – особено бива нагласена кај свети Никола Кавасила).
Таа храна понатаму следува да се преработи. Со други зборови, потребно е време и подвиг на постојано и молитвено „прежвакување и варење“ на восприменото, како човек тоа навистина лично би го воспримил. Дел од тоа „преџвакување и варење“ е систематизирањето на восприменото и негово изразување со јазикот на „современото систематско богословие“. Но тоа не е целта и крајот на подвигот. Мислам дека дури после години вакво работење (повторно подвлекувам – тоа работење не може да биде изолирано од комплетниот литургиско-аскетски ангажман на целиот човек) настапува „ослободување од цитатите, фуснотите и академизмот воопшто“…
(more…)
Read Full Post »
Posted in Византиска философија, За животот на Црквата, Христијанска философија, tagged akademizam, akademsko bogoslovie, citati, академизам, академско богословие, византиска философија, византиско богословие, изразување, интелектуализам, кавасила, научно, никола кавасила, опит, опитно, препратки, fusnoti, intelektualizam, izrazuvanje, kavasila, naucno, Nikola Kavasila, свети никола кавасила, текст, фусноти, цитати, школско, школско богословие, opit, opitno, prepratki, skolsko, skolsko bogoslovie, sveti nikola kavasila, tekst, vizantiska filosofija, vizantisko bogoslovie on Мај 25, 2008|
1 Comment »
Попладнево препрочитав еден текст што пред околу половина година го пишував за свети Никола Кавасила. Во текстот, покрај останатото, стои следново:
Растеретен од потребата самиот да ја нагласува својата втемеленост врз преданието (како што тоа го прави мнозинството од византиските отци), тој на секоја страна на неговите главни богословски дела Животот во Христа и толкувањето на Светата литургија постојано се повикува на него, без при тоа да обрнува внимание на наведувањето на своите извори. Тоа пред сè сведочи за неговата сраснатост со преданието и високиот степен на негово лично восприемање, но истовремено и за големата слобода во разгрнувањето на истото.
Читајќи го ова ме замисли едно нешто – која е смислата на „школско-научното“ занимавање со делата на светите отци? Еве, текстот од кој е земен овој цитат, има триесетина фусноти со забелешки, препратки кон други автори, анализи и т.н. Од друга страна, предмет на мојот интерес е еден автор, кој крајно безобразно (од таа „школко-научна“ гледна точка) избегнува да си ги наведува источниците, да пишува белешки „под црта“. Што е уште „пострашно“ – тој воопшто не е осамен во неговата традиција! Ако најдете еден византиски автор кој се нафатил уредно да исцитира се што препишал или парафразирал… Па сепак токму тие автори ги сметаме за врвни авторитети во византискиот мисловен свет…
(more…)
Read Full Post »
Дигитален Ареопаг 
