„У Београду не умираат…“. Кратка апологија на државното здравство.

Смртни случаи во државните клиники – протест

По случајност или промисла ја поминав завчерашната ноќ на скопска гинеколгија, додека лекари трчаа на сите страни за да го спасат животот на 38-годишната несреќна жена за која пишуваат весниците деновиве. Недела вечер. Дојде директорката на клиниката, од дома, или од гости, претрча преку холот. Не ја знам жената, но очигледно беше решителна да направи се што е во нејзина моќ да го спаси животот на пациентката. После неа дотрча (ама буквално дотрча) друг лекар, го чекаа на врата и го „брифираа“ други двајца трчајќи заедно со него кон операционата сала. Како во филм. Дежурните лекари беа постојано ангажирани на случајот – и ниту еден од нив не ми личеше на печурка, како што си ги замислува мојот драг Мариглен Демири во неговата погоре цитирана беседа (не знам дали некогаш воошто имал прилика да ги види тие луѓе во очи, можеби тогаш и нему поинаку ќе му се видат). Напротив, станува збор за најдобрите во Македонија, универзитетски професори од Медицинскиот факултет. И покрај се, жената почина. Причините за тоа може да се бараат на различни места, во „случајноста“, во „црната судбина“, или во општата медицинска неписменост на граѓаните – но, не во лекарите од клинички центар.

Раскрсница

Глетка 1. Велосипедист застанат на пешачки премин; потсимнат од седиштето и застанат со рамот од велосипедот меѓу нозете – вика и мавта со раката кон автомобил застанат пред пешачкиот премин на 2-3 метри од него. Внатре: возрасен човек со брада и коса врзана во „опашка“, кој како да го предизвикува, зборува нешто неразбирливо отаде ветробранот и ја придвижува раката напред-назад.

Глетка 2. Свештеник во автомобил, со детски штитници за сонце со нацртано smiley на задните стакла: здивнува со олеснување. Возилото застанато пред пешачки премин, а пред него момче со велосипед, околу 20 години, со средно долга коса – запрел на преминот, мавта со раката кон него, вика, потоа со полуотворена дланка прави неколку полукругови покрај десното уво во манирот: „Ненормален еден, оди да се лечиш!“

Глетка 3-4. Додека велосипедистот полека се придвижува пеш преку преминот буткајќи го велосипедот и непрестајно навредувајќи ја силуетата зад воланот, возачот упорно му дава знак на момчето да се приближи до отворениот прозорец. На крај, велосипедистот го губи трпението – тргнува забрзано кон колата со стиснати тупаници и полна уста предизвикувачки зборови. Возачот благо се насмевнува.

Чај

Миг на безмолвие / Анамнисис на сонливиот утрински заборав / Предвкус: Господи, дај ми таква вода за да не ожеднувам…

Вонмем >>> попечението житејско во непроветрената одаја на делникот мамурно не пречекува.

Бројаниците на Арес

Зарем помисли дека ќе те оставам? / Дека ќе ја заборавам ложницата твоја: топла, од лисје и цвеќе пролетно исткаена, со сонце прекриена? / Навистина ли не сети дека постојано со тебе бев?

Во секое превознесување твое / Во секоја надеж твоја суетна / Во секоја победа твоја јалова / Во секоја тула – и столб – и споменик твој / Во секоја тупаница твоја кон небото крената – и свиреж, и лелек, и роптеж самозадоволен / Во секое богатство земно – покажано јавно, или од очи сокриено /…/

Во спокојот што го загуби денес:

>>> Како облак од пареа водна: маглеста-бела-провидна. Избледува сонот, заменет со тежеста на плотта отрпната.

2K15: Похвала на доблеста

Мрзливост седвижечка / Негрижа спасителна / Превознесување возвишено / Незнаење самоуверено / Гордост победоносна / Самољубие избавително / Самооправдание мажествено / Завидување себепожртвувано / Обвинување бестрашно / Осудување непоколебливо / Клеветење штедроглаголиво / Збороискривување досетливо / Препирање устојчиво / Лакомост плодоносна /…/…/…/

Безобразие обилно-изобилно-преизобилно:

Глеј >>> претекува и се разлива по голобрадите муцки на отроците Израилеви.

Интерстелар

Sneaking past a black hole’s event horizon, scanning the hole’s singularity and retrieving gravity-mastering data is impossible. As for falling into a black hole and seeing tidal forces disintegrate your vessel without making you into spaghetti, then entering a region prepared by your future self only to re-emerge into normal space-time via wormhole… well, criticism seems superfluous. 

And, yet, this is a film worth watching…

(Alasdair Richmond)

Интерстелар на Кристофер Нолан е долг, исцрпувачки филм, направен по класичен холивудски СФ канон, предвидлив и накитен со патетични спилберговски орнаменти, но сепак – сериозно инспиративен. Впрочем, тука е вистинската сила на Нолан: размислувањата за филмот да те обземат дури откако добро ќе се отспиеш (барем така функционира кај мене). На кратко, филмот дава доволно простор и материјал за негова аскетска интепретација, при што би издвоил две одлични поенти, кои се генерираат околу две централни теми: самотијата и домостројот. При тоа, филмот нуди префинето стилизирана антиципација на дијалектиката помеѓу божествените енергии и созданието.

Исклучиво во „црната дупка“ на потполната самотија (откажување од таткото свој, мајката своја и т.н., т.е. од сите и од секого) е можно вистинското пронаоѓање на ближниот, т.е. превозмогнувањето на самотијата. Тогаш кога човек ќе престане да се плаши од самотијата и по силата на љубовта ќе се нурне во неа – тогаш успева да ја победи. Со самотијата се победува самотијата…

Ако некој не го намрази татка си и мајка си…

Ако некој дојде при Мене и не го намрази татка си и мајка си, жена си и децата свои, браќата и сестрите, па дури и душата своја, тој не може да биде Мој ученик (Лука 14, 26)

Што се овие зборови, ако не најдлабоката негација на логиката на психоанализата? На логиката, која ја условува човечката личност и нејзините дејствија со нејзините преживеани искуства, трауми и одлуки. Класичната психоанализа ги нагласува првите пет години од животот на детето како формативни за личноста. Трансакциската анализа го претставува ваквото гледиште на најсликовит начин, зборувајќи за его-состојбите „родител“, „возрасен“ и „дете“, кои се оформени пред се под влијание на односот кој сме го изградиле кон родителите во нашето рано детство. Неодамна дознав и за теорија, според која политичките и идеолошките ставови на една личност се формираат во возраста помеѓу 14 и 24-та година од животот. Проблемот на психоанализата не е во фактот дека го дијагностицирала психолошкиот детерминизам, туку во начинот на кој таа се обидува да се справи со него. Според психоанализата, за да се надминат ваквите дадености – тие прво мора да се осознаат. Овој процес на осознавање знае да потрае долги години, а често и цел живот. Психоанализата е опседната со минатото, со анализирање на даденото, постоечкото… со ровење на обрасци од минатото, кои би можеле да се рециклираат во некоја поприфатлива или пожелна форма.